आमोदिनी (द्वितीयः भागः)
द्वितीयः पाठः(द्वितीय पाठ)
अस्माकं विद्यालयः(हमारा विद्यालय)
समस्त पाठ के प्रश्नोत्तर
प्रश्न संख्या-1.उच्चारणं कुरुत (उच्चारण करो)
मोदकात् मोदकाभ्याम् मोदकेभ्य:
मालायाः मालाभ्याम् मालाभ्यः
चित्रात् चित्राभ्याम् चित्रेभ्य:
शुकस्य शुकयोः शुकानाम्
लतायाः लतयो: लतानाम्
चित्रस्य चित्रयो: चित्राणाम्
निर्देश- विद्यार्थी स्वयं उच्चारण करें।
प्रश्न २. रेखाङ्कितानि पदानि बहुवचने परिवर्तयत (रेखांकित शब्दों को बहुवचन में परिवर्तित करो)
यथा- छात्राः ग्रामात् आगच्छन्ति।
छात्राः ग्रामेभ्य: आगच्छन्ति।
(क) जनाः आपणात् क्रीडनकानि क्रीणन्ति।
जनाः आपणेभ्यः क्रीडनकानि क्रीणन्ति।
(ख) बालकाः पुस्तकालयात् पुस्तकानि आनयन्ति।
बालका: पुस्तकालयेभ्यः पुस्तकानि आनयन्ति।
(ग) पत्रिकायाः चित्राणि पश्यत।
पत्रिकाभ्यः चित्राणि पश्यत।
(घ) शाखायाः पत्राणि आनय।
शाखाभ्यः पत्राणि आनय।
(ङ) लतायाः पुष्पाणि चिनुत।
लताभ्यः पुष्पाणि चिनुत।
(च) वृक्षात् पत्राणि पतन्ति।
वृक्षेभ्यः पत्राणि पतन्ति।
प्रश्न ३. रेखाङ्कितानि पदानि एकवचने परिवर्तयत ( रेखांकित शब्दों को एकवचन में परिवर्तित करें)
यथा –वनानां दृश्यम्।
वनस्य दृश्यम्।
( क) उद्यानानां शोभा।
उद्यानस्य शोभा।
(ख) चित्राणां वर्ण:।
चित्रस्य वर्णः।
( ग) बालिकानाम् आभूषणम्
बालिकायाः आभूषणम्।
(घ) कोकिलानां स्वरः।
कोकिलायाः स्वरः।
(ङ) सिंहानां निद्रा।
सिंहस्य निद्रा।
(च) मेघानां गर्जनम्।
मेघस्य गर्जनम्।
४. चित्रं दृष्ट्वा उदाहरणानुसारेण कोष्ठकगतैः शब्दैः (पदैः) वाक्यानि रचयत- (नीचे लिखे चित्र को देखकर उदाहरण के अनुसार कोष्ठक में आए शब्दों से वाक्यों का निर्माण करो)
(1) रामः (लव) लवस्य जनकः।
(2) रामः (दशरथ) दशरथस्य पुत्रः।
(3) रामः सीतायाः पतिः।
(4) रामः भरतस्य अग्रजः।
(5) रामः रावणस्य शत्रुः।
(6)राम: अयोध्यायाः नृपः।
(7) रामः सुग्रीवस्य मित्रम्।
(8)रामः विभीषणस्य प्रभुः।
प्रश्न ५. चित्राणि दृष्ट्वा कोष्ठकगतशब्देषु उचितं विभक्तिं प्रयुज्य वाक्यानि पूरयत- (चित्रों को देखकर कोष्ठक में आए शब्दों में समुचित विभक्ति का प्रयोग कर वाक्यों को बनाओ)
उत्तर- यथा-वृक्षात् पर्णं पतति। (वृक्षः)
(क) मेघात् जलं पतति। (मेघ:)
(ख) छात्रः विद्यालयात् आगच्छति। (विद्यालयः)
(ग) गंगा हिमालयात् निर्गच्छति) (हिमालयः)
प्रश्न ६. उपयुक्तशब्दं चित्वा रिक्त स्थानानि पूरयत- (सही शब्द को चुनकर खाली स्थानों को पूरा करो)-
उत्तर-
(क)बालकाः विद्यालयात् गृहम् आगच्छन्ति। (विद्यालयात्/ विद्यालयेन)
(ख ) श्यामः गृहात् दुग्धम् आनयति। (गृहेण/गृहात्)
(ग)नदी पर्वतात् प्रवहति। (पर्वतात्/पर्वतेन)
(घ) माता कूपात् जलम् आनयति। (कूपेन/ कूपात्)
(ङ) नरेशः आपणात् वस्तूनि क्रीणाति।(आपणेन / आपणात्)
प्रश्न 7. गोपालः किं किं वस्तु कुतः आनयति इति लिखत- (गोपाल कौन-कौन वस्तु कहाँ से लाता है, लिखो)
पुस्तकालयात्, ग्रामात्, मालाकारात्, कोषात्, आपणात्
उत्तर- (क) आपणात् फलानि आनयति।
(ख) पुस्तकालयात् पुस्तकानि आनयति।
(ग) कोषात् धनम् आनयति।
(घ) ग्रामात् दुग्धम् आनयति।
(ङ) मालाकारात् पुष्पाणि आनयति।
आओ मिलकर सीखें और आओ करके सीखें।
निर्देश- विद्यार्थी स्वयं करें।
अन्य लेख को पढ़नें के लिए यहां क्लिक करें